Vladimir Kramnik
(Klasik Dünya Şampiyonu: 2000-2006, Mutlak Dünya Şampiyonu: 2006-2007)
Vladimir Borisovich Kramnik, 1975 yılında Karadeniz kıyısındaki Tuapse’de doğmuştur. Kramnik, patriğin yani M.Botvinnik’.in satranç okulundan geçmiş isimlerden birisidir. Karadeniz kıyısındaki 80’lerin ortasında Sovyetler Birliği genelinde düzenlenen kamplara katılmıştır ve bu dönemde yaygın olan yanlış kanının aksine Kasparov’un öğrencisi olmamış, bu kamplara katılan Kasparov’la oynama fırsatı bulmuştur. Botvinnik ise, bu yetenekli gencin Dünya Şampiyonu olabileceğini öngörmüştü.
1992’de Rusya Satranç Milli Takımı’nda yer alması 16 yaşında ve büyükusta ünvanına sahip olmadığı için eleştirildiyse de Garry Kasparov bu tercihe destek oldu. Ertesi yıl, 1993’te rating listesinde üçüncü sırada yer alan Vassily Ivanchuk’u da yenerek Linares’te beşinci oldu. Aynı yıl Biel’deki Interzonal’de ikinci oldu. Adaylar Maçları’nda ise Yudasin’i eledikten sonra Gata Kamsky’e PCA Dünya Şampiyonası’nda Boris Gelfand’a ise FIDE Dünya Şampiyonası’nda elendi. 1995’te en önemli elit turnuvalardan olan Dortmund’u yenilgisiz kazandı. 1996 ve 1998 yıllarında Dortmund’u üç kez üst üste kazandı. 1997’de Shirov’a karşı oynadığı Adaylar Maçı’nı kaybetse de 1990’ların ortalarında itibaren Anand ile birlikte Kasparov’a karşı en büyük tehdidi oluşturacak oyuncu olarak gösterilmeye başlandı. 1999’daki FIDE Dünya Şampiyonası’nda Tiviakov, Korchnoi ve Topalov’u eledikten sonra çeyrek finalde Michael Adams’a elendi.
2000 yılında Londra’da 15 yıldır dünya satrancının zirvesinde olan Kasparov’u namağlup yenmeyi başararak dünya şampiyonu oldu. Bunun Capablanca’dan beri başaran ilk dünya şampiyonuydu. Kasparov, ilk kez bir Dünya Şampiyonluğu Maçı’nı kaybetmişti.
2002’de insanların bilgisayarlarla olan mücadelesinde o da yer aldı ve Bahreyn’de Deep Fritz ile karşı karşıya geldi. Maçın ilk yarısını 3-1 önde tamamladıysa da maçı berabere bitirdi. 2004’te Linares’i ilk kez kazandı, daha önce 2000 yılında Kasparov ile eş puanla birinci olmuştu. Ayrıca Kramnik, Kasparov’dan sonra 2800 barajını geçen ilk oyuncudur.
Bundan sonra iki dünya şampiyonluğu ünvanın yeniden birleşmesi projesinde aktif taraflardan birisi haline geldi ve bu noktada Kasparov’un bir ünvanı olmadığı için yeniden birleşmesine karşı çıktı. Bu nedenle eleştirilen taraflardan birisi oldu. 2004’te Leko’ya maçın son partisini kazanarak skoru 7-7’ye getirdi ve Klasik Dünya Şampiyonluğu ünvanını korudu. 2004-2006 yılları arasında sağlık sorunlarıyla boğulşması nedeniyle formsuz bir dönem yaşadıysa da 2006’da Torino’daki olimpiyatlara sağlığı düzelmiş ve formuna kavuşmuş olarak geri döndü. Dünya Şampiyonlukları’nı yeniden birleştirme planları da Kasparov satrancı bıraktıktan sonra değişmişti ve yeni plana göre FIDE Dünya Şampiyonu olan Veselin Topalov, Kramnik’in rakibi olacaktı. Bu maç iki taraf arasında gidip geldi ve masa başında yaşanan olaylarla da satranç tarihindeki yerini aldı. Topalov, menajeri Silvio Danailov ile birlikte Kramnik’in maç sırasında hamle sırası onda değilken hiç masada durmaması ve sık sık tuvalete gitmesi nedeniyle bir itiraz dilekçesi yazdı. Bu ana kadar Kramnik, maçı 3-1 önde götürüyordu. FIDE, bu itirazı haklı görüp tuvaletlerin ortak kullanılmasına karar verince de Kramnik maçın 5.partisine gelmedi ve maçtan çekileceği iddiaları ortaya çıktı Bu noktadan sonra menajerlerin, FIDE yöneticilerini ve iki tarafın birbirini suçladığı açıklamaların damgasını vurduğu maçta krizi çözen iki dünya şampiyonluğunun kamuoyu tarafından birleştirilmesi isteği ve Ilyumzhinov’un Elista’ya gelmesi oldu. İki Dünya Şampiyonu’na satranç kamuoyunun kendilerinden olan beklentilerini anlatan Ilyumzhinov İtiraz Komitesi’ni değiştirdi ve maçın kaldığı yerden başlamasını sağladı. 12 partinin sonunda 6-6’lık eşitlik olunca dünya şampiyonunu hızlı satranç maçları belirledi ve rapid maçları 2,5-1,5 kazanan Kramnik “Mutlak Dünya Şampiyonu” oldu, Topalov’a ait olan kontenjanı da devraldı. V. Kramnik bu unvanını 2007 yılında Meksika’nın başkenti Mexico City’de düzenlenen Dünya Şampiyonluğu Turnuvası’nda Viswanathan Anand’a yenilerek kaybetti.
Kramnik, Mutlak Dünya Şampiyonu olduktan bir ay sonra Deep Fritz’e karşı Bonn’da 6 oyunluk bir maç oynadı ve bu maçı 4-2 kaybetti. Önceden, bir kopyası eline geçmesi rağmen, Kramnik bu programı alt edemedi ve ilk oyunda birçok otoriteye göre kazanç kaçırdıktan sonra ikinci partide tek hamlede matı görmedi ve sonra üç beraberliğin ardından maçın son partisinde bilgisayara yenilmekten kurtulmadı.
2007 yılında Corus Wijk aan Zee’de dördüncü olan Kramnik, Monaco Turnuvası’nda birinci oldu. 2006’daki maçta Veselin Topalov’u yendiği için Dünya Şampiyonu olarak, doğrudan Meksika’da düzenlenecek olan Dünya Şampiyonası’nda 2-3.dereceleri paylaştı; ancak FIDE’nin Dünya Şampiyonası’ndaki düzenlemelerine göre Meksika’daki Dünya Şampiyonası’nı kazanan Vishy Anand ile 2008 yılında Ekim ayında Almanya’nın Bonn kentinde Dünya Şampiyonluğu maçı yaptı ve unvanını Anand’a devretti..
Kramnik’in oyun tarzı, Karpov’a çok benzer. Konumsal ve sağlam oyununun yanı sıra kusursuz bir oyun tekniği vardır. Oyunsonu tekniği ve pragmatik oyun tarzı da onun ayırt edici diğer özellikleridir.
Kaynak: www.tsf.org.tr
